در بخشهای متوالی اين مقاله سعي خواهد شد كه در خصوص اكتيو ايكس توضيحاتي كامل ارائه بشه تا دوستان آشنايي لازم در خصوص اين تكنولوژي توانمند رو پيدا كنند

در واقع هدف این پست ارائه پاسخ در خصوص این سئوال خواهد بود که :

ActiveX چیست ؟


اكتيو ايكس در واقع يك تكنولوژي انقلابي در تحولات نرم افزاري محسوب ميشه و با عرضه اين تكنولوژي از سوي مايكروسافت ، در واقع تعريفي تازه در حيطه برنامه نويسي ارائه شد كه منجر به افزايش سرعت و كارايي در مباحث توسعه نرم افزاري گرديد

به واسطه اين تكنولوژي ، درنورديدن بسياري محدوديتها ساده تر از قبل شد و در واقع اين تكنولوژي منجر به تعريف ساختاري كاملاً متفاوت و كارآمد در زمينه برنامه نويسي شده

هدف از ارائه اين تكنولوژي آماده سازي يك بستر و الگوي ارتباطي استاندارد جهت برقراي ارتباط بين نرم افزارهاي مختلف هستش

به طور خلاصه ، اكتيو ايكس ها مجموعه اي از كدها و كنترلهاي از پيش نوشته / طراحي شده هستند كه امكاناتي رو در اختيار برنامه نويسان توسعه دهنده قرار خواهند داد كه به واسطه اونها قادر به انجام فعاليتهايي در محيطهاي توسعه هستند ( فرضاً در داخل اكسس و يا VB به عنوان محيطهاي توسعه ) كه يا , اون محيط توسعه به صورت استاندارد و با توجه به امكانات داخليش قادر به انجام اون كارها نيست و يا اينكه انجام اون كارها به واسطه امكانات داخلي ، بسيار زمان بر و طاقت فرساست و برنامه نويس در صورت عدم استفاده از اكتيو ايكس ، مجبور هست كه زمان و انرژی زيادي رو جهت انجام اون كار صرف کنه

اكتيو ايكس ها مشتمل بر دو نوع اصلي ميباشند , اين دو نوع ActiveX Dll و ActiveX COM هستند

اين دو گونه ، جدا از اينكه مرزهاي مشترك وسيعي با هم دارند ولي در حالت كلي اختلافي كه به وضوح مشهود هست در اين نكته متجلي ميشه كه ActiveX COM داراي يك رابط كاربري ديداري هستش و ليكن در ActiveX Dll بدين گونه نيست , توضيحات بيشتري در خصوص اين تفاوت در ادامه ذكر ميشه

منظور از وجود رابط كاربري ديداري رو ميشه بدين گونه تفسير كرد كه تنظيمات ActiveX COM رو ، شما در پنل Properties ميتونيد تغيير بديد و در واقع هر نوع اكتيو ايكسي كه بدين گونه ، قابليت تنظيم پارامترهاي خودش رو دراختيار برنامه نويس قرار بده الزاماً از گونه ActiveX COM خواهد بود , در تصوير نمونه زير شما يك دكمه رو به نمايندگي از اين جامعه , به همراه بخشي از تنظيمات اون در پنل Properties ملاحظه مي كنيد

البته در بسياري موارد ActiveX COM ها علاوه بر امكان اعمال تنظيمات به روش فوق ، امكان پذيرش بسياري ازتنظيمات رو از طريق كد نويسي هم در اختيار برنامه نويس قرار خواهند داد ( فصل مشترك با ActiveX Dll در همین بخش قرار داره )

ActiveX COM ها معمولاً بر روي فرم ها اضافه شده و شما قادر هستيد پس از اضافه شدن به برنامه ، اونها رو ببينيد وليكن در ActiveX Dll بدين گونه نيست ، ActiveX Dll ها در بخش References به برنامه اضافه شده و شما ميتونيد نام اكتيو ايكس هاي اضافه شده رو در داخل اون بخش ملاحظه كنيد ( به تصوير زير دقت كنيد )

امكان برقراري ارتباط با ActiveX Dll تنها از طريق كد نويسي امكان پذير بوده و شما در ActiveX Dll ها شاهد يك محيط كاربري تعاملي كه به واسطه اون امكان درج تنظيمات رو بده نخواهيد بود ( بخشی همچون پنل Properties موجود برای ActiveX COM رو نداره )

به طور نمونه در خصوص ActiveX COM ميتونيم به كنترلهايي همچون : دكمه ها ، چك باكسها ، ديتاگريدها و ... اشاره كرد ، همونطوري كه ملاحظه مي كنيد كليه مثالها ، اشاره به اشيايي دارند كه قابليت ديدن اونها رو داريد

جهت ActiveX Dll هم مي تونيم به مبدل تاريخ شمسي Perian Date Converter و يا قفل نرم افزاري Trial Keeper Professional و نمونه هاي از همين دست اشاره كنيم

توضيح : برخي اكتيو ايكس ها هستند كه تلفيقي از هر دو گونه ActiveX COM و ActiveX Dll بوده و كليه مشخصات فوق رو به صورت يكجا دارا هستند ، در اين حالت اينگونه اكتيو ايكس هايي همچنان با همون عنوان ActiveX COM شناخته ميشوند

شايد براي شما تعجب آور باشه , ولي بزرگترين استفاده كننده از تكنولوژي اكتيو ايكس ، همين ويندوزي هست كه در حال حاضر شما در حال استفاده از اون هستيد ، در واقع ويندوز تركيبي از مجموعه تعداد زيادي اكتيو ايكس در كنار تعداد محدودي فايل اجرايي هستش !

در واقع تصور برنامه نويسي در يك محيط رقابتي ، بدون استفاده از اكتيو ايكس ها ، تصوري هست كه مدتها پيش منسوخ شده

شايد اين سئوال براي شما ايجاد بشه كه مزيت استفاده از اكتيو ايكس ها در چه چيزيه كه تا اين حد فراگير شده ؟!

پایان بخش اول

خدانگهدار